In de paragraaf Gevolgen duid je de belangrijkste (niet-financiële) gevolgen aan, zoals de gewenste effecten en de te verwachten neveneffecten van de regeling.
Om welke effecten gaat het? Denk bijvoorbeeld aan:
- doenvermogen (zie de verplichte kwaliteitseis Doenvermogen);
- hoe de regeling rekening houdt met de menselijke maat en eventuele hardvochtige effecten van de regeling worden voorkomen (zie Menselijke maat op www.kcbr.nl);
- de verwerking van persoonsgegevens (tenzij dit is behandeld in de paragraaf Verhouding tot hoger recht (Ar 4.43, onder g);
- informatievoorziening van de rijksoverheid (Ar 4.43, onder d) (tenzij dit in de paragraaf Uitvoering wordt vermeld);
- regeldruk (zie het Handboek meting regeldrukkosten in het Beleidskompas);
- andere bedrijfseffecten, waaronder gevolgen voor het innoveren door bedrijven en gevolgen voor de marktwerking (zie de verplichte kwaliteitseis Bedrijfseffectentoets (inclusief regeldrukeffecten) (BET));
- gevolgen voor de inrichting en werking decentrale overheden (zie de verplichte kwaliteitseis Uitvoerbaarheidstoets decentrale overheden en Normenkader interbestuurlijke verhoudingen);
- ICT-consequenties (Beleidskompas 4.6 Gevolgen voor de ICT); en
gevolgen voor het milieu (waaronder het klimaat) (Beleidskompasvraag 4. Wat zijn de gevolgen van deze opties?); - gevolgen voor ontwikkelingslanden (zie de verplichte kwaliteitseis Effecten op ontwikkelingslanden);
- gevolgen voor grensregio’s, dus in regio’s die grenzen aan Duitsland en/of België (zie de verplichte kwaliteitseis Grenseffecten); en
- gevolgen voor gendergelijkheid (zie de verplichte kwaliteitseis Effecten op gendergelijkheid).
Aandachtspunten
- Kijk naar een heldere opbouw van de paragraaf met bijvoorbeeld afzonderlijke deelparagrafen voor relevante aspecten. Denk aan een regeldrukparagraaf, een doenvermogenparagraaf en een privacyparagraaf.
- Ga in op de mogelijke gevolgen voor andere beleidsdoelen (zie Beleidskompasvraag 4. Wat zijn de gevolgen van deze opties?: hier wordt een handzaam denkkader geboden (de gevolgenscan) waarin de gevolgen systematisch kunnen worden doorgedacht met de SDG’s en brede welvaart).
- Ga expliciet in op de verwachte doeltreffendheid en doelmatigheid (zie Beleidskompasvraag 5. Wat is de voorkeursoptie?). De verwachte doeltreffendheid en doelmatigheid van overwogen alternatieve instrumenten (varianten) zoals in de paragraaf Hoofdlijnen van het voorstel genoemd, bepalen de instrumentkeuze en de onderbouwing daarvan. Werk hier de verwachte doeltreffendheid en doelmatigheid inclusief neveneffecten van het gekozen instrumentarium verder uit.
- Voor welke doelgroepen heeft het voorstel effecten? Denk bijvoorbeeld aan burgers, bedrijven, professionals, decentrale overheden, de rijksoverheid en de rechterlijke macht (zie Beleidskompasvraag Wie zijn belanghebbenden en waarom?).
- Denk bij de verwerking van persoonsgegevens bijvoorbeeld aan de gevolgen voor het inrichten van systemen en de gevolgen voor betrokkene van wie de persoonsgegevens worden verwerkt. In deze paragraaf kun je ook de conclusies uit de DPIA bespreken.
- Als de regeling burgers, zzp’ers of MKB’ers betreft, maak dan inzichtelijk wat het oordeel is over doenlijkheid, wat de onderbouwing daarvan is en hoe doenlijkheid is meegewogen in de gemaakte afwegingen. Raadpleeg hier de verplichte kwaliteitseis Doenvermogen voor volledige schrijfinstructies met bijbehorende voorbeelden.
- Wanneer regeldrukeffecten uit het voorstel volgen voor burgers, bedrijven of professionals, is het belangrijk daaraan aandacht te besteden in de toelichting. De regeldrukeffecten valt uiteen in de regeldrukkosten (uitgedrukt in euro’s) en de ervaren regeldruk (de kwalitatieve aspecten van regeldruk, zoals werkbaarheid en proportionaliteit). Uit de toelichting moet duidelijk worden welke investeringen en (tijds)inspanningen moeten worden gedaan om aan de verplichtingen of wijzigingen in het voorstel te voldoen. Voor het opstellen van deze paragraaf en de berekening van de regeldruk kun je het Handboek meting regeldrukkosten gebruiken. Het verdient aanbeveling om in het geval regeldruk speelt in een voorstel, daaraan een aparte (deel)paragraaf te wijden.
- Indien er grote (regeldruk)gevolgen te verwachten zijn voor het MKB, dan is het van belang dat al vroeg in het wetgevingsproces het MKB wordt geconsulteerd (zie de verplichte kwaliteitseis MKB-toets). Een panel van MKB’ers bespreekt of het voorstel uitvoerbaar en werkbaar is en of de regeldruk lager kan. De resultaten van het gesprek beschrijf je in de paragraaf Advies en consultatie en daarin licht je toe waarom een MKB-toets eventueel niet heeft plaatsgevonden en waarom bepaalde suggesties niet zijn overgenomen. Zie ook de Handreiking panelconsultatie voorgenomen wet- en regelgeving MKB-toets in het Beleidskompas.
- Als de financiële gevolgen geen uitgebreide toelichting behoeven, kunnen deze ook in deze paragraaf worden besproken en kan de paragraaf Financiële gevolgen komen te vervallen. Overweeg dan of eventueel bespreking van de financiële gevolgen in de paragraaf Uitvoering of de paragraaf Toezicht en handhaving overzichtelijker is en voorzie die passage van een duidelijke kop.
Voorbeelden
Regeldruk
- Kamerstukken II 2019/20, 35392, nr. 3 (paragraaf 8, als afzonderlijke regeldrukparagraaf)
- Kamerstukken II 2019/20, 35328, nr. 3 (paragraaf 7.4, als onderdeel van een paragraaf Financiële aspecten)
Verwerking van persoonsgegevens
Relevante Beleidskompasvragen
Laatst gewijzigd op: 24-7-2024