Inhoudsopgave
Over het instrument
De Schrijfwijzer memorie van toelichting biedt beleidsmedewerkers en wetgevingsjuristen praktische handvatten bij het schrijven van een memorie van toelichting. De schrijfwijzer biedt een logische opzet waarin de inhoudelijke eisen waaraan een toelichting in ieder geval moet voldoen aan bod komen. Hiermee wordt ook beoogd de kwaliteit en de onderlinge vergelijkbaarheid van toelichtingen te vergroten. In de schrijfwijzer wordt verwezen naar relevante informatie in andere instrumenten, zoals het Beleidskompas en de Aanwijzingen voor de regelgeving.
Belangrijkste wijzigingen van het instrument
Duidelijke taal (5-6-2024)
Vanuit de Ontwikkelagenda Juridische functie rijk is – in opdracht van het Interdepartementaal Overleg Wetgeving en Juridische Zaken (IOWJZ) – door VWS, BZK en JenV gewerkt aan informatie voor beleidsmedewerkers en wetgevingsjuristen over duidelijke taal in regelingen en toelichtingen. Een resultaat hiervan is een informatiepagina Duidelijke taal op de KCBR-site. In de Schrijfwijzer wordt hiernaar verwezen. Ook zijn enkele handvatten opgenomen voor het schrijven in duidelijke taal.
Beleidskompas (5-6-2024)
Bij de invoering van het Beleidskompas in 2023 is de Schrijfwijzer redactioneel aangepast. Waar verwezen werd naar het IAK, wordt bijvoorbeeld nu verwezen naar het Beleidskompas. Er zijn in aanvulling hierop enkele beperkte wijzigingen opgenomen.
Zie paragraaf 3 Hoofdlijnen van het voorstel, Motivering instrumentkeuze.
Doenvermogen (5-6-2024)
Er zijn gebruikersgerichte handvatten opgenomen in de Schrijfwijzer om een goede verantwoording te kunnen geven van de doenvermogentoets in toelichtingen. Ook is een gebruiksvriendelijke schrijfinstructie (incl. voorbeelden) gecreëerd, waar de Schrijfwijzer een ingang voor is. De schrijfinstructie is met multidisciplinaire ontwerpsessies tot stand gekomen en getest door wetgevingsjuristen, beleidsmedewerkers en gedragsexperts. Parallel zijn werksessies gehouden met wetenschappers, gedragsadviseurs en beleidsmedewerkers, zowel werkzaam bij de departementen als in de uitvoering.
Zie de paragrafen 3 (Hoofdlijnen van het voorstel), 6 (Gevolgen, m.u.v. financiële gevolgen) en 7 (Uitvoering).
Comply or explain Caribisch Nederland (5-6-2024)
In de Schrijfwijzer zijn handvatten en voorbeelden opgenomen over wat het kabinetsbeleid 'Comply or explain Caribisch Nederland’ met zich meebrengt voor toelichtingen. Hiervoor bestaat op dit moment al de informatiepagina Comply or explain op de KCBR-site, waarnaar wordt verwezen voor meer informatie.
Zie paragraaf 3 (Hoofdlijnen van het voorstel).
Constitutionele toetsing (5-6-2024)
In december 2021 heeft de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de Handreiking constitutionele toetsing vastgesteld. Die is toegankelijk via Beleidskompas 3.2.1 Aansluiting op Grondwet en hoger recht. Er is een verwijzing opgenomen naar deze handreiking, omdat het een handig hulpmiddel is bij het opstellen van de paragraaf Verhouding tot hoger recht.
Zie paragraaf 4 (Verhouding tot hoger recht).
Privacyparagraaf (5-6-2024)
Er zijn extra handvatten gegeven bij het opstellen van een ‘privacyparagraaf’. Ook zijn enkele voorbeelden toegevoegd.
Zie de paragrafen 4 (Verhouding tot hoger recht) en 6 (Gevolgen, m.u.v. financiële gevolgen).
Rechtsbescherming (5-6-2024)
Er zijn enkele aanpassingen in de Schrijfwijzer opgenomen n.a.v. de motie-Van Nispen om “bij nieuwe wetgeving een specifieke rechtsbeschermingsparagraaf op te nemen die ingaat op de gevolgen van het wetsvoorstel voor de rechtsbescherming, waarborgen tot adequate toegang tot rechtsbescherming behorend bij het nieuwe wetsvoorstel en maatregelen om de rechtsbescherming te bevorderen, met het doen- en denkvermogen van alle Nederlanders als uitgangspunt.”
Zie paragraaf 5 (Verhouding tot nationale regelgeving).
Menselijke maat (5-6-2024)
De Schrijfwijzer is aangevuld met informatie over ‘menselijke maat’. In de komende 12e wijziging van de Aanwijzingen voor de regelgeving (beoogde inwerkingtreding voor zomer 2024) zijn wijzigingen opgenomen m.b.t. maatwerk en hardheidsclausules en de KCBR-pagina Menselijke maat is begin 2024 herzien en verrijkt met voorbeelden van wetsvoorstellen waar de menselijke maat expliciet een rol speelt. Vanuit de Schrijfwijzer wordt naar deze informatie verwezen om meer praktische handvatten te bieden.
Zie de paragrafen 3 (Hoofdlijnen van het voorstel), 6 (Gevolgen, m.u.v. financiële gevolgen), 7 (Uitvoering) en 8 (Toezicht en handhaving).
Regeldruk (5-6-2024)
De informatie over de invulling van de ‘regeldrukparagraaf’ en het Adviescollege toetsing regeldruk is aangevuld. Ook zijn enkele voorbeelden opgenomen.
Zie de paragrafen 6 (Gevolgen, m.u.v. financiële gevolgen) en 11 (Advies en consultatie).
Invoeringstoets (5-6-2024)
Er is informatie opgenomen over de invoeringstoets. Dit is een nieuwe ex durante evaluatievorm, ontwikkeld naar aanleiding van het rapport Ongekend Onrecht. Wanneer je zo snel mogelijk inzicht wilt krijgen in de werking van een wetsvoorstel in de praktijk, is het zinvol een invoeringstoets te plannen en hier dan ook op in te gaan in de toelichting.
Zie de paragrafen 3 (Hoofdlijnen van het voorstel) en 10 (Evaluatie).
Consultatieparagraaf (5-6-2024)
N.a.v. een toezegging van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties om ‘het belang van gedegen lobbyparagrafen in memories van toelichting opnieuw bij de ministeries onder de aandacht te brengen, conform artikel 4.44 van de Aanwijzingen voor de regelgeving zijn enkele aanpassingen opgenomen in de modelparagraaf Advies en consultatie. Dit ziet ook op relevante inbreng buiten de consultatiefase. Ook zijn enkele voorbeelden opgenomen. Zie ter achtergrond ook het nieuwsbericht Inbreng van derden tijdens het wetgevingsproces.
Zie paragraaf 11 (Advies en consultatie).
Artikelsgewijze toelichting (5-6-2024)
De informatie in de Schrijfwijzer over de artikelsgewijze toelichting is aangevuld en verduidelijkt. Ook zijn enkele voorbeelden opgenomen.
Zie Artikelsgewijze toelichting.
Laatst gewijzigd op: 5-6-2024