Inhoudsopgave
- Achtergrond
- Sustainable Development Goals
- Brede welvaart
- Hoe sluiten SDG’s aan bij de Brede Welvaart thema’s?
- Contactgegevens
Achtergrond
De SDG’s en brede welvaart zijn twee zijden van dezelfde medaille. Op deze pagina wordt uitgelegd wat het is en worden handvatten geboden om het toe te passen in het proces van beleid maken.
In het kort zijn de SDG’s strategische doelen gericht op een duurzame en inclusieve wereld waar Nederland zich aan heeft gecommitteerd. Brede welvaart is een methode en een graadmeter voor welzijn, welvaart, duurzaamheid en ongelijkheid in de samenleving. Brede welvaart helpt dus om te meten hoe wij er als Nederland voor staan, ook op het gebied van de 17 SDG’s. Gezamenlijk helpen ze je om beleidskeuzes te maken die bijdragen aan het behalen van de SDG’s en om oog te hebben voor onbedoelde gevolgen van beleid op het welzijn, duurzaamheid en ongelijkheid in de samenleving.
Sustainable Development Goals
De Sustainable Development Goals (SDG’s) of Duurzame Ontwikkelingsdoelen zijn in 2015 aangenomen door alle lidstaten van de VN. Het is een set doelen gericht op een duurzame en inclusieve wereld in 2030. Ook Nederland heeft zich nationaal en internationaal aan de doelen gecommitteerd. Samenhang tussen de doelen vormt het uitgangspunt: beleid gericht op één dimensie kan ook gevolgen hebben op andere doelen. Het behalen van de doelen in samenhang is nodig om de samenleving en economie toekomstbestendig te maken en weerbaar tegen crises
Tip: Klik op de afbeelding om te vergroten
Overzicht van de 17 SDG’s van Agenda 2030 Meer informatie over specifieke SDG’s
Op verzoek van de Tweede Kamer heeft het kabinet in 2019 de SDG-toets voor nieuw beleid, wet- en regelgeving ingevoerd. De Kamer vraagt om zichtbare toepassing daarvan in beleidsstukken. Ook heeft het kabinet aan de Kamer toegezegd in nieuw relevant beleid helder aan te geven aan welke SDG-doelen dit bijdraagt. Het is daarom belangrijk om richting de Kamer hierover te communiceren.
De SDG ‘wedding cake’ laat goed zien hoe economie, maatschappij en biosfeer (ecologie) met elkaar samenhangen: Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, CBS
Het uiteindelijke doel is om menselijk welzijn veilig te stellen voor iedereen, zowel in het heden als voor de toekomst. Dit ligt in het verlengde van het streven naar brede welvaart en sluit nauw aan bij de grote opgaven waar Nederland voor staat. De connectie tussen verschillende doelen is van groot belang, net als het doordenken van verschillende doelen waar beleid aan bijdraagt en het toetsen van de mogelijke effecten op andere doelen. Als dit goed gebeurt, dan kan het kansen voor synergie opleveren die in eerste instantie misschien niet duidelijk waren; maar het kan ook helpen om onbedoelde negatieve afruilen met andere beleidsdoelen te voorkomen of te mitigeren, en in ieder geval inzichtelijk te maken. Ook is het van belang om aandacht te besteden aan de effecten die elders in de wereld kunnen plaats vinden (zie Effecten op ontwikkelingslanden) en effecten op toekomstige generaties (zie Generatietoets).
Brede welvaart
Mede op verzoek van de Tweede Kamer heeft ook het gebruik van het begrip brede welvaart in beleid meer aandacht gekregen de laatste jaren. Het is een methode die een bredere definitie van welvaart (dan alleen BBP) centraal stelt. De benadering zet het welzijn van de mens centraal en niet enkel financiële welvaart. Alle aspecten die mensen van waarde vinden worden in brede welvaart meegewogen, zoals gezondheid, werk en vrije tijd, zorg, wonen, inclusie, gelijke kansen, veiligheid, onderwijs en de kwaliteit van de natuur en leefomgeving. Er wordt niet alleen stilgestaan bij de situatie in het hier en nu, maar ook bij de dimensies elders en later. Daarnaast speelt de verdeling van (brede) welvaart tussen verschillende bevolkingsroepen een rol.
Brede welvaart kan zowel terugkijkend ingezet worden, als graadmeter, als vooruitkijkend, bij het ontwikkelen van nieuw beleid. Het CBS, brengt jaarlijks brede welvaart en SDG’s in beeld voor Nederland in de Monitor Brede Welvaart en Sustainable Development Goals. Vooruitkijkend wordt brede welvaart ingezet om afwegingen en vraagstellingen expliciet te maken.
De politiek heeft de regering herhaaldelijk aangespoord om brede welvaart op te nemen in beleid. Er zijn meerdere moties rondom brede welvaart aangenomen, die onder meer toezien op het opnemen van brede welvaart in de Miljoenennota, in het opleidingsaanbod van ambtelijke professionals. Ook verschillende Hoge Colleges van de Staat zoals de Raad van State en de Algemene rekenkamer hebben aandacht gevraagd voor brede welvaart in beleid. Het doel van het toepassen van brede welvaart in beleid is dat dit leidt tot kwalitatief beter beleid.
De thema’s die de planbureaus hebben gedefinieerd voor brede welvaart sluiten goed aan bij de SDG’s. Het kabinet heeft aangegeven dat beide kaders elkaar aanvullen en versterken. Hieronder wordt aangegeven hoe ze zich met elkaar verhouden.
Hoe sluiten SDG’s aan bij de Brede Welvaart thema’s?
- Subjectief Welzijn (SDG 3)
- Gezondheid
- Goede gezondheidszorg voor iedereen (SDG 3)
- Tegengaan milieuvervuiling (SDG 3)
- Toegang tot gezonde voeding (SDG 2)
- Consumptie en inkomen
- Armoede terugdringen (SDG 1)
- Kwalitatief goed werk (SDG 8)
- Circulaire productie en consumptie (SDG 12)
- Onderwijs en opleiding
- Goede kwaliteit onderwijs voor iedereen (SDG 4)
- Leven lang ontwikkelen (SDG 4)
- Ruimtelijke samenhang en -kwaliteit
- Toegang tot adequate woning (SDG 11)
- Veilige, inclusieve gezonde steden en dorpen (SDG 11)
- Duurzame landbouw (SDG 2)
- Economische kapitaal
- Duurzame inclusieve economische groei (SDG 8)
- Circulaire consumptie en productie (SDG 12)
- Duurzame Infrastructuur, kennis en innovatie (SDG 9)
- Toegang tot duurzame en betaalbare energie (SDG 7)
- Natuurlijk kapitaal
- Duurzaam schoon water en sanitatie (SDG 6)
- Klimaatactie (SDG 13)
- Biodiversiteit op land en in de zee (SDG’s 14 en 15)
- Sociaal kapitaal
- Veilige en vreedzame samenleving (SDG’s 11 en 16)
- Participatie en toegang tot recht (SDG 16)
- Capabele en verantwoorde instituties (SDG 16)
- Verdeling
- Ongelijkheid tegengaan, non-discriminatie, gelijke kansen (SDG 10)
- Gendergelijkheid (SDG 5)
Zie ook vraag 4 van het Beleidskompas. Lees voor meer informatie ook de publicatie van het PBL over Brede Welvaart en de SDG’s.
Contactgegevens
Elk ministerie heeft een eigen SDG focal point. De centrale coördinatie ligt bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Voor vragen kan contact worden opgenomen via SDGs@minbuza.nl.
Laatst gewijzigd op: 11-5-2023