Inhoudsopgave
- Actuele evenementen
- 4.4 Gevolgen voor bedrijven: Rekening houden met het vrij verkeer van diensten (11 april 2024)
- Relevantie van Beleidskompas in het licht van SGO-brief van 12 januari 2024 (29-1-2024)
- Gevolgenscan (4 januari 2024)
- Tijdig belanghebbenden betrekken bij de beleidsvoorbereiding; hoe pak je dat aan? (6 december 2023)
- Themasessie Beleidskompas over duurzame ontwikkelingsdoelen en brede welvaart (16 november 2023)
- Nature-based Solutions opgenomen als beleidsinstrument in Beleidskompas (1 november 2023)
- Het DOEboek Opgavegericht Samenwerken: van #hoedan naar #doedan (31 oktober 2023)
- Verbindend Vakmanschap; samen de Inner Development Goals (IDG’s) verkennen (11 oktober 2023)
- Herziene versie Beleidskompasformulier voor internetconsultatie (5 oktober 2023)
- Data Protection Impact Assessment (27 september 2023)
- Waarde Beleidskompas steeds meer onderkend (7 september 2023)
- Digitale goodiebag Dag van het Beleid (11 mei 2023)
- Opleiding Samenwerken aan Beleid en Uitvoering (9 mei 2023)
- Podcast De Publieke Ruimte over het Beleidskompas (9 mei 2023)
- Terugblik Dag van het Beleid (6 april 2023)
- E-learning over doenvermogen beschikbaar (6 april 2023)
- De eerste Dag van het Beleid (29 maart 2023)
- Eerste ervaringen met het Beleidskompas (8 maart 2023)
- Brief ATR over Beleidskompas (20 januari 2023)
Actuele evenementen
Overzicht kennissessies en workshops Beleidskompas
4.4 Gevolgen voor bedrijven: Rekening houden met het vrij verkeer van diensten (11 april 2024)
Vrij verkeer van diensten in de EU betekent dat iedere burger vrij is om diensten te verrichten en aan te bieden in alle lidstaten. Wanneer je beleid aanpast of nieuw beleid maakt dat gevolgen heeft voor de mogelijkheden van ondernemers om diensten te verrichten en voor de vestiging van deze ondernemers, is het belangrijk om rekening te houden met de belangen van deze ondernemers. De nieuwe paragraaf Rekening houden met het vrij verkeer van diensten en bijbehorende factsheet op pagina 4.4 gevolgen voor bedrijven geven inzicht in hoe je deze belangenafweging maakt.
Relevantie van Beleidskompas in het licht van SGO-brief van 12 januari 2024 (29-1-2024)
De ESGO-brief van de SG’s aan informateur Plasterk onderstreept de waarde van het Beleidskompas – met een dubbele streep welteverstaan.
Het vertrouwen van de samenleving in de politiek daalt inmiddels enkele jaren, kopt de SGO-brief. Een oorzaak die in de SGO-brief wordt aangestipt is de ontoereikende uitvoerbaarheid (voor zowel uitvoerders als beleidsmakers) van bepaalde wet- en regelgeving. In dat verband zou het zoeken en betrekken van de geadresseerden en andere belanghebbenden in de beleidsvorming noodzakelijk zijn, hetgeen de brief ook beaamt.
In de SGO-brief komt ook naar voren dat men zich teveel toelegt op ‘de waan van de dag’. Daardoor wordt te weinig aandacht besteed aan de langetermijneffecten van beleid. Zeker tegen de achtergrond van de door het CBS verwachte demografische groei – zoals neergelegd in de SGO-brief, is dat een zorgelijke ontwikkeling.
Het Beleidskompas is het aangewezen instrument om te helpen deze aspecten te vertalen naar ons dagelijkse werk. In elke fase van de beleidsvorming met het Beleidskompas wordt immers actief naar belanghebbenden en hun visie gezocht waarbij hulp wordt geboden in de vorm van handreikingen en collega’s die hierbij kunnen ondersteunen. In het Beleidskompas wordt door middel van onder andere de gevolgenscan ook nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de lange termijn en de toetsenwijzer helpt beleidsmakers bijvoorbeeld om te signaleren wanneer een uitvoeringstoets of andere kwaliteitstoetsen nodig zijn.
Meer informatie: SGO-brief van de SG’s aan informateur Plasterk
Gevolgenscan
De Gevolgenscan is een hulpmiddel dat je helpt om aan de hand van de thema’sMilieu, Mens en Maatschappij na te denken over de gevolgen van voorgenomen beleid. Alle SDG’s en brede welvaartsthema’s hebben een plek gekregen in de Gevolgenscan. Daarmee kijk je niet alleen naar gevolgen voor Nederland op de korte termijn (hier & nu), maar ook naar gevolgen voor volgende generaties (later) en gevolgen voor mensen elders in de wereld (elders).
De Gevolgenscan heeft twee doelen. Het eerste doel van de Gevolgenscan is je te helpen zicht te krijgen op alle mogelijke inhoudelijke gevolgen van beleid. Het tweede doel van de Gevolgenscan is het aanreiken van hulpmiddelen. De Gevolgenscan leidt je naar de (verplichte) toetsen en hulpmiddelen (invulkaart Gevolgenscan) die je kunt of moet gebruiken om verwachte gevolgen verder in kaart te brengen.
Meer informatie: 4. Wat zijn de gevolgen van deze opties? | Gevolgenscan documenten
Terug naar boven
Tijdig belanghebbenden betrekken bij de beleidsvoorbereiding; hoe pak je dat aan? (6 december 2023)
Als beleidsmaker werk je aan maatschappelijke opgaven die mensen raken. De inbreng van belanghebbenden is dan ook essentieel voor de kwaliteit van het beleid. Bij elke stap van het beleidsproces heb je anderen nodig. Om meer kennis te verzamelen over de opgave, om steun te verwerven en om het perspectief vanuit de praktijk of van uitvoeringsorganisaties te kennen. De e-learning helpt je om dit praktisch aan te pakken. Je vindt de e-learning Externe link: Belanghebbenden betrekken in het beleidsproces op de pagina Leren.
Themasessie Beleidskompas over duurzame ontwikkelingsdoelen en brede welvaart (16 november 2023)
Na de succesvolle introductiesessies over de basics van het Beleidskompas is gestart met een serie over deelthema’s van het Beleidskompas; afwisselend online en op een fysieke locatie.
De eerste themasessie vond donderdag 16 november 2023 online plaats en werd verzorgd door de nationale SDG coördinator (BZ) samen met een beleidsmedewerker van IenW.
Kern van deze sessie was: Hoe helpen de duurzame ontwikkelingsdoelen (SGD’s) en brede welvaart bij het maken van goed beleid?
De SDG’s zijn strategische doelen gericht op een duurzame en inclusieve wereld, waar Nederland zich aan heeft gecommitteerd. Brede welvaart is een graadmeter voor welzijn, welvaart, duurzaamheid en ongelijkheid in de samenleving. Gezamenlijk helpen ze om beleidskeuzes te maken die bijdragen aan het behalen van de SDG’s en om oog te hebben voor onbedoelde gevolgen van beleid op het welzijn, duurzaamheid en ongelijkheid in de samenleving.
Aan de hand van de actuele beleidscasus over het afschaffen van fossiele subsidies gingen de deelnemers zelf aan de slag met het toepassen van de SDG's en brede welvaart doelen. Dit gebeurde aan de hand van de Gevolgenscan, een methodiek die helpt om aan de hand van de thema’s Milieu, Mens en Maatschappij na te denken over de gevolgen van voorgenomen beleid. Alle SDG’s en brede welvaartsthema’s zitten in de Gevolgenscan. Zo ontdekten de deelnemers zelf de meerwaarde van SDG's en brede welvaart bij de gevolgenbeoordeling van mogelijke beleidsopties. Meer informatie: SDG’s en de Gevolgenscan.
Nature-based Solutions opgenomen als beleidsinstrument in Beleidskompas (1 november 2023)
Het Beleidskompas is de centrale werkwijze voor het maken van beleid bij de Rijksoverheid. Nature-based Solutions (NbS) zijn als ondersteund beleidsinstrument bij stap 3 (“wat zijn de opties om het doel te realiseren?”) in het Beleidskompas opgenomen. NbS zijn instrumenten die gebruik maken van de natuur om verschillende ruimtelijke opgaven integraal en kosteneffectief aan te pakken en tegelijkertijd de natuur te verbeteren.
Een voorbeeld van een NbS is een groen vegetatiedak: die houdt regenwater langer vast, vermindert hittestress én goed is voor vogels en insecten. Zo vermindert de kans op wateroverlast, verbetert de leefomgeving en profiteert de biodiversiteit door de implementatie van één groene oplossing. Benieuwd hoe NbS kunnen helpen bij het aanpakken van jouw beleidsuitdagingen? Meer informatie: Nature-based Solutions.
Het DOEboek Opgavegericht Samenwerken: van #hoedan naar #doedan (31 oktober 2023)
Van ‘praten over opgavegericht werken’ naar dat in de praktijk echt gaan doen. Maar hoe pak je dat aan, werken vanuit de opgave? Vanuit die overwegingen heeft het programma Grenzeloos samenwerken een mooie handreiking gemaakt, het DOEboek Oppgavegericht Samenwerken: van #hoedan naar #doedan. Werken aan een opgave doe je samen, soms over organisatiegrenzen heen, dat kan het werk leuker maken, maar ook spannender en complexer. Het DOEboek reikt hier allerlei handreikingen en perspectieven voor aan. Ook als het spannend wordt. Het boek helpt opgavehouders om de stap naar de praktijk kleiner te maken en biedt werkvormen, praktijkvoorbeelden, reflectievragen etc. om eens anders naar je werk te kijken en issues op een verfrissende, vernieuwende manier te benaderen. Een aanrader, niet alleen voor opgavehouders maar ook voor veel andere collega’s.
Nieuwsgierig geworden naar het DOEboek? Het DOEboek kan je raadplegen als PDF. Wil je liever een fysiek boek (aanvraagformulier)?
Verbindend Vakmanschap; samen de Inner Development Goals (IDG’s) verkennen (11 oktober 2023)
Het rijksbrede programma Grenzeloos Samenwerken, het expertisecentrum Mindful Rijk en de Nationale SDG-coördinator Nederland organiseerden op 11 oktober 2023 de bijeenkomst Verbindend Vakmanschap- voor een transitievaardige overheid.
Rijksambtenaren die werken aan een transitievraagstuk, een veranderopgave of anderszins SDG’s (de Sustainable Development Goals) gebruiken in hun werk, onderzochten hoe transitievaardigheden, de IDG’s, kunnen helpen om effectiever maatschappelijke opgaven te realiseren. Want: wat vraagt dit van ons vakmanschap, van jou als mens en van ons als collectief?
De Inner Development Goals (IDG´s) zijn transitievaardigheden en kwaliteiten die helpen om de doelen van de SDG´s daadwerkelijk te bereiken. Ze bestaan uit vijf dimensies met onderliggende kwaliteiten en vaardigheden:
- Zijn – Relatie tot Zelf
- Denken – Cognitieve kwaliteiten en vaardigheden
- Verbinden – Verbinding met anderen en de wereld
- Samenwerken – Sociale vaardigheden
- Handelen – Verandering sturen
Meer weten over de IDG’s? Kijk op IDG Nederland – Overzicht van de IDG activiteiten in Nederland.
Herziene versie Beleidskompasformulier voor internetconsultatie (5 oktober 2023)
Met ingang van 1 oktober 2023 is er een herziene versie van het Beleidskompasformulier voor internetconsultatie. Sinds de lancering van het Beleidskompas (maart 2023) worden bij nieuwe internetconsultaties de antwoorden op de vragen van het Beleidskompas gepubliceerd. Beantwoording vindt plaats met behulp van het Beleidskompasformulier voor internetconsultatie. Het ingevulde formulier wordt, naast bijvoorbeeld het wetsvoorstel en de toelichting, gepubliceerd op de publieke website. Lees meer
Data Protection Impact Assessment (27 september 2023)
De pagina over Data Protection Impact Assessment in het Beleidskompas is bijgewerkt.
Het Model DPIA Rijksdienst is een model Data Protection Impact Assessment (DPIA) dat binnen de overheid gebruikt wordt om hoog-risico verwerkingen van persoonsgegevens te beoordelen. Er is een nieuw Model DPIA Rijksdienst beschikbaar.
Naast het model DPIA Rijksdienst wordt in de Rijksdienst ook gebruikgemaakt van het instrument rapportagemodel DPIA Rijksdienst. Het rapportagemodel wordt gebruikt als sjabloon voor een DPIA-rapportage. Hierin komen de 17 punten naar voren die in het model worden genoemd. De opsteller van een DPIA-rapportage gebruikt het rapportagemodel samen met het model DPIA Rijksdienst om efficiënt een DPIA-rapportage op te stellen. Er is een nieuw Rapportagemodel DPIA Rijksdienst beschikbaar.
Het gaat om de volgende wijzigingen:
- Eindoordeel restrisico’s opgenomen inclusief een afweging of een voorafgaande raadpleging nodig is
- Een veld voor ondertekening opgenomen
- Standaard betrokkenheid van de CISO bij het vaststellen van de beveiligingsmaatregelen opgenomen
- Revisievenster en actielijst opgenomen
- Bewoording gelijkgetrokken
- Tekst op punten gelijkgetrokken met aanbevelingen van de EDPB
- Tekst verduidelijkt, wanneer moet er opnieuw een DPIA worden uitgevoerd
- Verwijzingen opgenomen naar IAMA, DTIA en Cloudbeleid
- Tekst over juridische kaders verduidelijkt
- Rollen opgenomen, verwerker/verantwoordelijke/gez. Verwerkingsverantwoordelijke
- Extra toelichting opgenomen over wat wordt verstaan onder discriminatie
- Uitbreiding opsomming persoonsgegevens
- Uitbreiding opsomming gevoelige gegevens
- Uitbreiding opsomming specifieke groepen kwetsbare personen
- Stroomschema opgenomen, verwijzing naar DTIA/ IAMA/ Cloudbeleid
Waarde Beleidskompas steeds meer onderkend (7 september 2023)
Onder leiding van minister Frank Weerwind werd op 29 maart het Beleidskompas officieel gelanceerd. Dit gebeurde tijdens de eerste Dag van het Beleid. Wat is er sindsdien gebeurd?
Bij de departementen zijn of worden expertiseteams ingericht als motor voor de brede invoering van het Beleidskompas, worden er oploopjes georganiseerd om het Beleidskompas intern bekend te maken en rollenspellen gespeeld rond een actuele casus om er echt mee te oefenen.
De gezamenlijke begeleiding vanuit de programma’s Werk aan Uitvoering, Ambtelijk vakmanschap en Beleidskompas team blijkt een succesvol concept. Die gezamenlijke aanpak wordt dan ook gecontinueerd en ingebed in de activiteiten in het kader van de Ontwikkelagenda Rijk.
Ben je benieuwd wat het Beleidskompas voor jouw (beleids)werk kan betekenen? Volg dan de korte online introductiesessies die in september en oktober staan gepland. Gevolgd door wat uitgebreidere kennissessies waarin deelthema’s van het beleidsproces worden uitgediept.
Digitale goodiebag Dag van het Beleid (11 mei 2023)
Woensdag 29 maart 2023 vond de eerste Dag van het Beleid plaats. Op die dag is onder andere door de ministers Schouten en Weerwind het Beleidskompas gelanceerd. Verder was er een interessant plenair programma en een aantal interactieve workshops. Een geslaagde dag voor en door beleidsmedewerkers. Speciaal voor deze dag is een digitale goodiebag ontwikkeld met een impressie van de dag. In de digitale goodiebag zitten onder andere een podcast, een video en een beeldverslag.
Opleiding Samenwerken aan Beleid en Uitvoering (9 mei 2023)
Een eerste groep adviseurs van verschillende driehoeken startte begin dit jaar bij de Rijksacademie met de nieuwe opleiding ‘Samenwerken aan Beleid en Uitvoering’.
De opleiding bestaat uit verschillende e-learnings, praktijkdagen en het verbeterplan. Op advies van WaU is onder andere meervoudig opdrachtgeverschap en ketensturing toegevoegd. Verder is er extra nadruk gelegd op rolzuiverheid, wat volledig in lijn is met de samenwerkingsprincipes voor de driehoek. Lees het volledige artikel op de website van werk aan Uitvoering
Meer weten en/of deelnemen?
De tweede ronde van de opleiding ‘Samenwerken aan Beleid en Uitvoering’ is gestart op 13 april en ook een derde ronde is al gepland. Werk jij als adviseur van een eigenaar, opdrachtgever of opdrachtnemer, bij een uitvoeringsorganisatie, beleidsdirectie, FEZ, eigenaarsadvisering of toezichthouder en wil jij ook aan de slag met de samenwerking aan beleid en uitvoering? Kijk dan op de website van de Rijksacademie.
Podcast De Publieke Ruimte over het Beleidskompas (9 mei 2023)
Op 29 maart is tijdens de Dag van het Beleid het Beleidskompas gelanceerd, de nieuwe centrale werkwijze voor het maken van beleid bij de Rijksoverheid.
Martijn Grimmius en Otto Thors spreken in deze aflevering over het belang van het maken van goed beleid. Wat komt daarbij kijken? Voor welke dilemma’s kom je te staan als ambtenaar? En hoe geef je de juiste tegenspraak aan de politiek?
Ze spreken met de ministers Carola Schouten (armoedebeleid, participatie en pensioenen) en Franc Weerdwind (rechtsbescherming), SER-voorzitter Kim Putters, vicepresident van de Raad van State Thom de Graaf, SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij en burgemeester Liesbeth Spies.
- Beluister de aflevering op Spotify
- Beluister de aflevering op Apple Podcasts
- Podcast De Publieke Ruimte
- Werk aan Uitvoering
Terugblik Dag van het Beleid (6 april 2023)
Woensdag 29 maart vond de eerste Dag van het Beleid plaats en op die dag is het Beleidskompas gelanceerd. Een dag voor en door beleidsmedewerkers: ruim 400 collega’s waren aanwezig in de Fokker Terminal. Daarmee was het eigenlijk al een ongekend succes, maar ook de inhoudelijke bijdragen waren erg interessant. Er was voelbaar veel energie in de plenaire zaal en in en rondom de workshops, die allemaal gingen over aspecten van beleid maken. Lees meer
E-learning over doenvermogen beschikbaar (6 april 2023)
De doenvermogentoets is in 2017 geïntroduceerd door de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Heb jij al eens gewerkt met een doenvermogentoets? Om het jou gemakkelijker te maken hebben we een e-learning ontwikkeld. In de e-learning vind je concrete tips om rekening te houden met doenvermogen bij het maken van beleid, wet- of regelgeving. Ook vind je er goede voorbeelden, verwijzingen naar experts en een handreiking die je bij jouw dossiers kunt gebruiken. Doenvermogen is één van de kwaliteitseisen van het Beleidskompas. Je vindt de e-learning daarom op de pagina Leren van het Beleidskompas. Het duurt ongeveer een uur om de gehele e-learning af te ronden. Je kan ook alleen de onderdelen doornemen die voor jou het meest relevant zijn.
De eerste Dag van het Beleid (29 maart 2023)
Het Beleidskompas is gelanceerd op de eerste Dag van het Beleid. De ministers Weerwind en Schouten hebben op feestelijke wijze de lancering van de centrale werkwijze voor het maken van beleid voor hun rekening genomen. Daaraan voorafgaand gingen zij in gesprek met elkaar en met de zaal over het maken van goed beleid. Dit deden ze aan de hand van prikkelende stellingen met dillema’s die ons werken raken.
Wil je meer weten over de eerste Dag van het Beleid? Binnenkort is er op deze site een terugblik te zien.
Eerste ervaringen met het Beleidskompas (8 maart 2023)
Er is al ervaring opgedaan met werken met het Beleidskompas, zoals in het traject van de totstandkoming van een Algemene informatiewet. In drie sessies van drie uur zijn met stakeholders drie vragen van het Beleidskompas uitgewerkt. Projectleider Hanneke Struijk gaf in een interview enthousiast aan hoe zij het werken met het Beleidskompas heeft ervaren.
Brief ATR over Beleidskompas (20 januari 2023)
Het Adviescollege toetsing regeldruk heeft aan de minister voor Rechtsbescherming een brief over de doorontwikkeling IAK naar Beleidskompas gestuurd. Het Beleidskompas sluit aan op het ATR-onderzoek en -advies uit 2020 naar het IAK(formulier) bij voorgenomen regelgeving.
De mate waarin het voorgestelde Beleidskompas daadwerkelijk zal bijdragen aan een hogere kwaliteit van beleid en regelgeving, is volgens het ATR van veel factoren afhankelijk. ATR signaleert als risico dat overheidsmedewerkers het Beleidskompas, ondanks de verbetersporen, toch niet volledig gaan toepassen. Hoofdzakelijk omdat het ontbreekt aan een waarborg die maakt dat overheidsmedewerkers in de toekomst het Beleidskompas daadwerkelijk zullen kennen, kunnen en toepassen. Om deze reden geeft ATR in overweging om bij de ontwikkeling van het Beleidskompas: 1) de kwaliteitseisen verder te vereenvoudigen, 2) de governance ten aanzien van het gebruik van het Beleidskompas te versterken, en 3) de scholing van overheidsmedewerkers structureel te regelen.
Laatst gewijzigd op: 17-4-2024