Unierechtelijke aspecten van nationale regelgeving

Inhoudsopgave

Achtergrond

Nationaal beleid dat niet bedoeld is ter implementatie van Unierecht kan toch een Unierechtelijke dimensie hebben. Dit is het geval wanneer het Unierecht algemene eisen stelt waarmee dit beleid in strijd zou komen.

Te denken valt aan algemene eisen als het Europese aanbestedingrecht, staatssteunrecht of mededingingsrecht. De onderstaande aandachtspunten zijn behulpzaam bij het beantwoorden van de vraag of het Europees recht bij nieuw beleid of regelgeving, niet zijnde implementatie, ruimte biedt voor nationaal beleid.

Terug naar boven

Afwijkende nationale regels na harmonisatie

Implementatie van Europese regelgeving betekent onder meer dat de met de inhoud van EG-besluiten strijdige nationale regels moeten worden aangepast. Deze aanpassing kan bestaan uit een wijziging of intrekking van de nationale regeling.

Terug naar boven

Europees mededingingsrecht

Het is van belang dat overheden zich bij het opstellen van die regelgeving realiseren dat dit niet tot gedrag van ondernemingen mag leiden dat in strijd is met het Europese mededingingsrecht. Overheden kunnen met mededingingsregels geconfronteerd worden omdat zij soms zelf als onderneming optreden. Daarnaast stellen niet alleen centrale, maar ook decentrale overheden regels op die invloed kunnen hebben op het gedrag van ondernemingen. Denk bijvoorbeeld aan het opleggen van vergunningsvereisten of het verlenen van exclusieve rechten door decentrale overheden aan marktpartijen.

Terug naar boven

Vrij verkeer van diensten

Lidstaten van de Unie moeten op grond van het EU-Werkingsverdrag diensten op hun grondgebied toelaten die afkomstig zijn uit andere lidstaten. Dit is slechts anders, wanneer sprake is van een gerechtvaardigde uitzondering.

Daarnaast hebben rijksoverheid, decentrale overheden, PBO's en beroepsorganisaties te maken met de Dienstenrichtlijn. Het doel van deze richtlijn is om de nog bestaande belemmeringen van het vrij verkeer van diensten op te heffen. Concreet moeten gemeenten, provincies en waterschappen nagaan of hun regelgeving in overeenstemming is met de bepalingen van de richtlijn en deze zonodig aanpassen.

Terug naar boven

Vrij verkeer van goederen

Lidstaten van de Unie moeten op grond van het EU-Werkingsverdrag producten op hun grondgebied toelaten die afkomstig zijn uit andere lidstaten. Dit is slechts anders, wanneer sprake is van een gerechtvaardigde uitzondering. Zie artikel 45 van het EU-Werkingsverdrag.

Terug naar boven

Unierechtelijke eisen aan rechtsbescherming

Voor de noodzakelijk te treffen rechtsbeschermingsvoorzieningen zijn in de Hofrechtspraak een aantal unierechtelijke eisen ontwikkeld, welke er voornamelijk op neerkomen dat:

  • een vergelijkbare bescherming moet worden geboden ter zake van subjectieve rechten van unierechtelijke oorsprong en van nationale oorsprong;
  • er geen nationale beletselen mogen zijn die de handhaving of effectuering van subjectieve rechten van unierechtelijke oorsprong buitengewoon moeilijk of lastig maken. Zie artikel 4, derde lid, van het EU-Verdrag.

Terug naar boven

Laatst gewijzigd op: 28-3-2023