Inhoudsopgave
Beschrijving
Nieuw beleid en nieuwe regelgeving kunnen gevolgen met zich meebrengen voor burgers. Deze moeten bij het voorstel beschreven worden. Bij het inventariseren van deze gevolgen zijn de volgende onderdelen onder meer belangrijk:
- Doenvermogen;
- Effecten op gendergelijkheid;
- Regeldruk (regeldrukkosten en ervaren regeldruk).
Afstemming met de toetsingsinstantie BZK grondwet is vereist, wanneer beleid of regelgeving voorbereid wordt waarbij een grondrecht in het geding is.
Doenvermogen
In april 2017 verscheen het WRR-rapport Weten is nog geen doen; Een realistisch perspectief op redzaamheid. De WRR beveelt hierin aan om bij voorgenomen beleid en regelgeving vooraf te toetsen of dit ‘doenlijk’ is voor burgers. De kernvraag bij deze doenvermogentoets luidt: wordt bij de regeling uitgegaan van een realistische inschatting van de mentale belastbaarheid van burgers en zijn er passende maatregelen getroffen (zoals beperken van keuzeaanbod en complexiteit) zodat burgers de regeling eenvoudig kunnen toepassen?
Op basis van inzichten van gedragsdeskundigen heeft de WRR hier een handvat voor gecreëerd: Doenvermogen: Van toets naar tools. Deze toolkit bevat vragen die kunnen helpen bij het rekening houden met het doenvermogen van burgers.
Voor meer informatie zie de verplichte kwaliteitseis Doenvermogen.
Effecten op gendergelijkheid
Sommige maatregelen zullen overduidelijk effect hebben op de gelijkheid tussen vrouwen en mannen, terwijl bij andere maatregelen het verband soms minder voor de hand ligt. Het effect hoeft echter niet minder ingrijpend te zijn. Van belang is vooral na te denken over het genderaspect en dat niet te snel wordt gedacht dat er geen effecten op de gelijkheid tussen vrouwen en mannen zijn. Voorbeelden zijn: beleid tegen jeugdwerkloosheid, dat verschillend kan uitpakken voor mannen en vrouwen, omdat zij voor andere sectoren/beroepen zijn opgeleid. Maar ook toeslagen voor lage inkomens waar het effect groter is voor vrouwen omdat deze meer bij vrouwen terechtkomen dan bij mannen, omdat vrouwen onder lage inkomens zijn oververtegenwoordigd. Bewustheid van de gevolgen wil niet zeggen dat het voorgenomen beleid ook per definitie moet worden aangepast, maar dat de gevolgen in de overwegingen moeten worden betrokken.
Voor meer informatie zie de verplichte kwaliteitseis Effecten op gendergelijkheid.
Regeldruk voor burgers
Onder regeldrukeffecten voor burgers worden verstaan de investeringen en inspanningen die burgers moeten verrichten om zich aan wet- en regelgeving van de Rijksoverheid te houden. Het begrip omvat regeldrukkosten en ervaren regeldruk; meer hierover staat vermeld in het Handboek meting regeldrukkosten (bijlage).
Regeldrukeffecten moeten in de toelichting bij wet- of regelgeving altijd in beeld worden gebracht.
Laatst gewijzigd op: 4-12-2023