Gevolgen voor de rechtspraak

Om na te gaan of je beleid extra belasting of gevolgen oplevert voor de rechtspraak, kun je rekening houden met de volgende factoren:

  1. of het eenmalige of structurele effecten betreft;
  2. wat het verwachte aantal processen-verbaal (strafrecht), voor beroep vatbare beslissingen, bezwaren en beroepen (bestuursrecht) en dagvaardingen en verzoekschriften (civiel recht) is;
  3. welke elementen uit de ontwerpregeling de complexiteit van de rechtszaak beïnvloeden (zaakzwaarte);
  4. wat de onderbouwing van de effecten is.

Wanneer beleid extra werk oplevert voor de rechtspraak

Is een werklasttoename bij de rechterlijke organisatie voor de uitvoering van het voorgenomen beleid onontkoombaar? Dan zullen expliciete afspraken met het Ministerie van Justitie en Veiligheid moeten worden gemaakt over de financiering daarvan. In dat geval moet tevens worden bezien binnen welke termijn(en) de gewenste capaciteitsuitbreiding te realiseren is.

Directie Rechtsbestel JenV

Neem voor het in kaart brengen van de gevolgen voor de rechtspraak altijd contact op met de Directie Rechtsbestel van het Ministerie van Justitie en Veiligheid

Raad voor de rechtspraak

Ga na of het nodig is advies te vragen aan de Raad voor de rechtspraak (RvdR). Bij twijfel kan de Directie Rechtsbestel van het Ministerie van JenV je hierbij adviseren.

De Rvdr heeft op grond van artikel 95, eerste lid, van de Wet op de rechterlijke organisatie tot taak regering en Staten-Generaal te adviseren over algemeen verbindende voorschriften en te voeren beleid van het Rijk op het terrein van de rechtspleging. De Raad voor de rechtspraak is een adviescollege in de zin van artikel 79 en 80 van de Grondwet. Bij het opstellen van zijn adviezen beoordeelt de Raad de voorgenomen wet- en regelgeving in het bijzonder op de gevolgen voor de organisatie en de werklast van de gerechten en op de (praktische) toepasbaarheid en uitvoerbaarheid. De adviezen van de Rvdr worden vastgesteld na overleg met de gerechten. Voor de advisering wordt in beginsel een termijn van acht weken gehanteerd.

Wanneer er gevolgen voor de organisatie en de werklast bij de gerechten worden verwacht van een voorstel, zal altijd een officiële adviesaanvraag aan de Rvdr moeten worden gericht. De Rvdr kan ook adviseren over voorstellen waarvan de inhoud als zodanig geen betrekking heeft op de positie van de rechter, maar waarvan de uitvoering en handhaving gevolgen heeft voor het functioneren van de gerechten. Dit kan zich bijvoorbeeld voordoen indien als gevolg van conflictopwekkende regels de werklast van de gerechten naar verwachting zal stijgen.

Het advies van de Rvdr bevat onder meer een passage over de werklastgevolgen voor de rechtspraak. Deze passage vormt de basis voor het doorrekenen van de financiële consequenties van het wetsvoorstel. De bestuurlijke lasten, de financiële onderbouwing van het wetsvoorstel (financiële gevolgen en budgettaire dekking), dienen in de memorie van toelichting te worden opgenomen.

Zie ook de informatie over wetgevingsadvisering op de website van de Raad voor de rechtspraak.

Relevante verplichte kwaliteitseisen
Relevante verplichte kwaliteitseisen Toelichting
Uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid (U&H) Instrument om de beoogde en niet-beoogde gevolgen van ontwerp-regelgeving voor de organisaties die met de uitvoering worden geconfronteerd in kaart te brengen.
Relevante toetsingsinstanties
Relevante verplichte toetsingsinstanties Toelichting
JenV rijksbrede wetgevingstoetsing Inclusief uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid (U&H)

Laatst gewijzigd op: 26-6-2023