Het IAK: Schakel tussen beleid en uitvoering

Congres Leren in de uitvoering 28 september jl.

Workshop Schakel tussen beleid en uitvoering. Een rollenspel met een adviesgesprek aan de minister over een actuele kwestie

Afbeelding
Infographic van 2 vrouwen en 2 mannen die arm in arm staan

Herwinnen van het vertrouwen in de overheid door burgers en bedrijven is ook in ‘de uitvoering’ een thema dat enorm leeft. Gelet op de complexiteit van overheidstaken is het essentieel om nadrukkelijk de samenwerking te zoeken om tot goede resultaten te komen. Samenwerking met directe collega’s, tussen afdelingen, met andere publieke dienstverleners, met beleid, met gemeentes en provincies maar ook daarbuiten met het bedrijfsleven en met ‘Europa’. Waar gaat dit goed en wat kan beter? En wat zijn de werkzame bestanddelen voor een goede samenwerking? Op 28 september stonden die vragen centraal tijdens het ‘Congres Leren in Uitvoering 2022’ en waren de rode draad in de plenaire sessies en de deelsessies. Eén van die deelsessies werd verzorgd door leden van het team Herziening IAK met als titel ‘Het IAK; Schakel tussen beleid en uitvoering” in samenwerking met de CFO van SSC-ICT/BZK en de directeur NIWO.

Na een korte presentatie over de stappen in de beleidsvoorbereiding (op basis van het IAK) gingen de deelnemers (managers uit de uitvoering) in vier groepen aan de slag in een rollenspel waarin de ‘minister’ werd geadviseerd door beleid, uitvoering, financiële zaken en politiek over de doelgroep van de energietoeslag. Een heikele kwestie, als volgt geformuleerd in het Financieel Dagblad van 24 september jl.:

Alleen voor arme mensen in een tochtig huis?
Dat werkt niet…
Een gerichte subsidie die alleen mensen met lage inkomens in tochtige huizen helpt de energierekening te betalen. Effectief én het goedkoopst, zeggen economen. Maar tussen droom en daad zit de weerbarstige werkelijkheid: het is nauwelijks uitvoerbaar.

De minister gaf het volgende kader mee voor de discussie:

  1. We moeten snel handelen. Ik wil dat de eerste bedragen over uiterlijk twee maanden landen bij de Nederlanders die in aanmerking komen voor de toeslag.
  2. De minister van Financiën geeft aan dat de budgettaire limieten allang overschreden zijn. Het mag dus niet te veel kosten. Hoe gerichter de toeslag hoe beter. Alleen de mensen die het écht nodig hebben moeten aanspraak maken op de regeling.
  3. Het moet uitvoerbaar zijn voor de burger en voor ons. Dus maak het proces voor de aanvraag niet te lastig.
  4. Uiteraard moet het voorstel voldoen aan alle kwaliteitseisen uit het IAK. Ik wil een rechtmatige regeling met respect voor de privacy van de burgers etc.

Kunnen jullie mij adviseren over de beste maatregel? Welk instrument moet ik gebruiken, wie gaat het uitvoeren en waarom?

Het rollenspel resulteerde in levendige discussies, waarin de partijen elkaar opzochten, bondjes werden gesloten, financiën werd overgehaald om toch mee te bewegen en de oppositie uiteindelijk water bij de wijn deed zodat er na veel wikken en wegen een compromis uit de bus kwam waar de minister mee naar de Kamer kon. En waarin de IAK vragen op een natuurlijke manier centraal stonden. De nauwe samenwerking resulteerde in een generiek prijsplafond naar Duits voorbeeld als oplossing met behoud van een besparingsprikkel.

Wil je met je team ook  aan de slag met de stappen in de beleidsvoorbereiding? Neem dan contact op via beleidskompas@kcbr.nl.

Laatst gewijzigd op: 19-5-2023