Voor initiatieven met mogelijke aanzienlijke economische, sociale of milieugevolgen stelt de Commissie effectbeoordelingen op. In het kader van het Europese Better Regulation-programma ter verbetering van de kwaliteit van Europees beleid en Europese regelgeving is de Europese Commissie sinds 2002 bezig met de ontwikkeling en toepassing van zogenoemde ‘impact assessments’ bij de formulering van beleid en regelgevingsvoorstellen. Het gaat hier om door de Europese Commissie zelf uitgevoerde effectbeoordelingen tijdens het ontwikkelingsproces van ontwerpregelgeving of beleid binnen de Europese Commissie. Voorstellen en beleidsvoornemens van grote omvang of met eventueel aanzienlijke gevolgen voor het milieu of voor economische of sociale verhoudingen worden aan een impact assessment onderworpen. Het meest betrokken DG is verantwoordelijk voor de organisatie en uitvoering van een impact assessment, die over het algemeen plaatsvindt nadat belanghebbenden en experts geconsulteerd zijn. Indien een voorstel DG-overschrijdende kenmerken heeft, wordt voor de impact assessment een groep van ambtenaren van de betrokken DG’s in het leven geroepen, de zogenoemde Interservice Steering Group.
De uitkomsten van een impact assessment in het kader van een voorstel voor Europese regelgeving worden gehecht aan het voorstel en kunnen eventueel leiden tot aanpassing, aanvulling of intrekking van het voorstel. De impact assessments kunnen hierdoor ten eerste worden gezien als een instrument van ‘zelfcontrole’ voor de Europese Commissie: men wordt gedwongen na te gaan of voorgenomen beleid goed is doordacht, wat de effecten van voorstellen zijn etc. Een en ander is nog versterkt doordat een Regulatory Scrutiny Board, ook wel ‘Raad voor regelgevingstoetsing’ de impact assessments beoordeelt op hun kwaliteit. Ten tweede spelen door de Europese Commissie uitgevoerde impact assessments in toenemende mate een belangrijke rol in het eventuele verdere regelgevingsproces, bijvoorbeeld tijdens de onderhandelingen over een voorstel, nadat het officieel is ingediend bij de andere betrokken instellingen.
In het Interinstitutioneel Akkoord (IIA) tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie over beter wetgeven (PbEU 2016, L 123) van 13 april 2016 onderschrijven de betreffende instellingen de positieve waarde van impact assessments op de kwaliteit van Uniewetgeving. Op basis van het IIA kunnen wanneer zij dit passend en noodzakelijk achten het Europees Parlement en de Raad effectbeoordelingen opstellen over hun wezenlijke wijzingen van het wetsvoorstel. Elke instelling moet daarbij zelf definiëren wat zij onder een "wezenlijke" wijziging verstaan (zie punt 15 van het akkoord). Verder kan de Commissie op eigen initiatief of op verzoek van het Europees Parlement of de Raad, haar eigen effectbeoordeling aanvullen of verdere analyses verrichten die zij noodzakelijk acht, waarbij de medewetgevers ten volle rekening houden met alle informatie die de Commissie in dat verband heeft verstrekt (zie punt 16 van het akkoord).
Meer informatie op de site van de Commissie, onderdeel besluitvorming.
Laatst gewijzigd op: 8-2-2018