Inhoudsopgave
1. Wat zijn best practices?
Algemeen
Een best practice is een bepaalde manier van werken die het beste werkt om een bepaald resultaat te halen. Dat kan bijvoorbeeld een techniek, methode, proces, activiteit of beloningssysteem zijn. Op basis van praktijkervaring wordt er gekeken welke werkwijze het beste is, en deze werkwijze wordt daarna als ‘best practice’ aan anderen gepresenteerd.
Kenmerken best practices
- Het aanmoedigen van gewenst gedrag door best practices te geven, is een specifieke manier van voorlichting, naming and shaming en deskundigheidsbevordering.
- Het geven van best practices is een informeel instrument. Het heeft geen wettelijke basis, maar gaat uit van vrijwilligheid. De overheid legt niets op, maar probeert het gewenste gedrag via sociale regulering aan te moedigen.
- Het geven van best practices is een indirect beleidsinstrument. De overheid doet het samen met een bepaalde doelgroep of sector.
- Het geven van best practices is een effector: het helpt om bestaand beleid bij de doelgroep te laten werken. Het geven van best practices kan ook een actief gesprek met de doelgroep opleveren , waardoor het ook een detector kan zijn.
- Best practices zijn meestal gericht op een specifieke doelgroep.
- Meestal is de verhouding tussen de overheid en de doelgroep eenzijdig.
- Best practices kunnen in een verticale relatie worden gebruikt, waarbij de overheid best practices verspreidt onder de doelgroep. Maar ook in een horizontale relatie, waarbij de overheid de doelgroep aanmoedigt om best practices uit te wisselen.
- Het initiatief om best practices te verzamelen en verspreiden kan liggen bij de deelnemende partijen zelf, brancheorganisaties of de overheid.
- Best practices zijn indirect dwingend. Het niet volgen van het goede voorbeeld kan zorgen voor een slechte naam of verlies van marktaandeel. Best practices kunnen ook door de overheid normatief en dwingend worden gebruikt. Dat gebeurt bijvoorbeeld in de zorg. De dwang zit dan in financiële prikkels die als gevolg van best practices wel of niet worden gebruikt.
- Best practices kunnen aan iedereen gericht zijn: de overheid, semi-overheid, bedrijven, brancheorganisaties en burgers.
Voordelen
- Met best practices kun je beleidsdoelen halen door goede voorbeelden te geven. Dit kost relatief weinig tijd en geld.
Nadelen
- Er is geen dwang. De doelgroep is vrij om informatie naast zich neer te leggen.
2. Hoe gebruik je best practices?
Slaagfactoren
Het is belangrijk om een aantal dingen duidelijk te maken als je best practices gebruikt:
- De koplopers binnen de doelgroep hebben een voortrekkersrol. Zij moeten ook blijvend aangemoedigd worden om het goed te doen.
- De middengroep moet zich zoveel mogelijk bij de kopgroep aansluiten.
- De overheid moet ‘peer pressure’ binnen de doelgroep mogelijk maken en aanmoedigen.
Faalfactoren
- Als door het verzamelen van best practices concurrentiegevoelige informatie op straat komt te liggen, zullen minder partijen graag mee willen werken.
- Best practices werken niet als de doelgroep zich niet aangesproken voelt door de gekozen voorbeelden.
3. Achtergrondinformatie
De website Best Practices Database van de Verenigde Naties heeft een database met duizenden best practices van beleidsmakers over de hele wereld. In het Learning Centre vind je meer informatie over hoe je best practices kunt gebruiken.
Op de website van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) zijn ook verschillende voorbeelden van best practices te vinden.
Laatst gewijzigd op: 28-3-2023